عبدالعزیز مولودی

14 مردادماه 1285 سالروز پیروزی انقلاب مشروطه در ایران است.انقلابی که هدف از آن ایجاد حکومت قانون، محدودیت برای قدرت شاه و گسترش اندیشه آزادی و آزادیخواهی بود. با گذشت بیش از یکصد سال از تجربه مشروطیت در ایران، غلبه اندیشه ها و نیروهای مخالف آن در حوزه قدرت سیاسی از ابتدای به شکست کشانیدن مشروطه تا به امروز، مانع از آن شده اند که قانون و آزادی و دمکراسی در فرهنگ سیاسی ایران نهادینه شود. اینک بعد از تجربه یک قرن تلاش توام با فراز و نشیب تاریخی، هنوز در بند آن هستیم که بگوییم به دلیل ابرازعقیده یا انتقاد از قدرت سیاسی مراجع قضایی یا امنیتی حق ندارند سرخود آزادیهای اساسی فرد را پایمال نمایند یا وی را در بند کشند. در همین چهارماهه اول سال چه بسیار فعالان مدنی، سیاسی و حقوق بشر که برای اهداف انسان دوستانه به قدرت سیاسی اعتراض کرده یا به شیوه های مسالمت آمیز تجمع کرده اند، بدون رعایت هیچگونه ضابطه قانونی اقدام به دستگیری آنها نموده و احکام سنگینی نیز برای برخی از آنها صادر کرده اند. هانا و روناک در سنندج در کنار فرزاد کمانگر، سامان رسولپور و شیرکو جهانی در مهاباد، محبوبه کرمی و بهاره هدایت، دکتر جلالی زاده ودکترابراهیم یزدی اخیرا در تهران و بسیاری دیگر از فعالان زن و دانشجو که براثر بی مهری های قدرت سیاسی در زندان بسر می برند یا در آستانه آن قراردارند همه نشان از آن دارد که تا دستیابی به اهداف مشروطه نیاز به زمان و تلاش بیشتر مدنی داریم.
بدون شک فشرده ترشدن فضای مدنی و ایجاد محدودیت بیشتر برای فعالیت سیاسی و مدنی در کشور بر روند تحولات سیاسی کشور اثر منفی خواهد داشت، اما هم دارندگان قدرت هم فعالان سیاسی و مدنی می دانند که بهرحال تغییرات بوجود می آید و نمی توان جلوی آن را گرفت. همانگونه که وضعیت کنونی علیرغم تشابه جدی که با ایران صدر مشروطه (در زمینه نحوه اعمال قدرت) دارد، بیانگر تفاوت اساسی میان مشروطه و وضعیت فعلی کشور است. در گذشته اگر امنیت جانی منتقدان و مخالفان قدرت سیاسی به راحتی تهدید می شد یا بواسطه آن تهدیدها افراد در خفا به زندان می افتادند یا حتی جانشان را از دست می دادند، امروز دیگر به آسانی یارای آن را ندارند که مانند گذشته امنیت فردی و گروهی مردم را مختل نمایند. فشارهای داخلی (اعتصاب، تجمع مسالمت آمیز کمپین های متنوع) توام با فشار مجامع حقوق بشری و حمایت های بعدی ازآن کمترین تضمین های موجود است که این امر را تحقق می بخشد.
تجربه مشروطه را که آغازی بر پیدایش اولین نشانه ها و ویژگی های توسعه سیاسی (حکومت قانون، ظهور احزاب سیاسی و محدودیت قدرت سیاسی و سامان یافتن چهارچوب های حقوقی ) در ایران معاصر است، گرامی می دارم.